Architectuur in Zuid-Tirol: tussen herinnering en innovatie
Zuid-Tirol is een van de regio's in Europa waar de dialoog tussen verleden en toekomst intens voelbaar is in de architectuur. Tussen valleien, dorpen en de toppen van de Dolomieten wordt het rijke historische erfgoed perfect aangevuld met hedendaagse architectuur van de hoogste kwaliteit. Bolzano is hier een geslaagd voorbeeld van: In de hoofdstad van Zuid-Tirol zijn er de schilderachtige arcades die hun oorsprong vinden in de Middeleeuwen, gebouwen in de stijl van het Italiaanse rationalisme uit de 20e eeuw en hedendaagse gebouwen die zijn ontworpen met nieuwe ideeën en met de huidige behoeften en uitdagingen in het achterhoofd.
Museion in Bozen - museum for modern art
Tourismusverein Bozen Bolzano - OthmarSeehauserIn de afgelopen decennia heeft zich in Zuid-Tirol een spannende architectonische ontwikkeling voltrokken: Hedendaagse architectuur is op de voorgrond getreden, met bijzondere aandacht voor duurzaam bouwen en de dialoog met het landschap. Naast de beroemde wijnhuizen - die zijn uitgegroeid tot symbolen van expressieve "wijnarchitectuur" - vindt u in de hele regio een verrassende verscheidenheid aan innovatieve openbare en particuliere projecten: Musea & voormalige industriële locaties, toeristische infrastructuren & culturele centra, woongebouwen & coworking spaces. In al deze gebouwen, of ze nu ontworpen zijn door internationaal gerenommeerde architecten of door opkomende lokale architectenbureaus, spelen natuurlijke materialen, licht en harmonieuze integratie in het landschap de hoofdrol.
We willen je graag laten kennismaken met vier van de vele voorbeelden van moderne architectuur in Zuid-Tirol die de moeite waard zijn - misschien heb je een of twee van deze gebouwen al in een architectuurtijdschrift gezien.
🏔️ 1. Messner Bergmuseum Corones - Kronplatz
Architectenbureau: Zaha Hadid Architecten
Aan de buitenrand van het bergplateau op een hoogte van meer dan 2.000 meter ligt het Messner Mountain Museum Corones op de Kronplatz. Het is een van de zes musea die Reinhold Messner heeft gewijd aan de relatie tussen mens en berg. Het museumgebouw lijkt gedeeltelijk te zijn versmolten met de berg, terwijl het op andere delen uit de rots steekt als een futuristische sculptuur van beton en glas. De vloeiende, sculpturale vormen doen denken aan de geologische bewegingen van de Dolomieten en maken het museum tot een icoon van de hedendaagse Alpenarchitectuur. Het panoramaterras en de glazen oppervlakken bieden een spectaculair uitzicht op de bergen.
Belangrijkste kenmerken:
- Perfecte integratie in het rotsachtige landschap
- Betonnen en glazen oppervlakken
- Interieur tentoonstellingspaden & een zwevend uitkijkplatform als hoogtepunt
The MMM Corones against a Dolomite backdrop.
Skirama Kronplatz
Three window fronts, one with viewing platform, take the South Tyrolean mountians inside the museum, making them part of the exhibition.
Internet Consulting - Isabel Gräber
By the MMM Corones, the hiking and skiing area of Mt. Kronplatz got a further attraction, and offers a cultural highlight along the variegated offer for sports activities.
Internet Consulting - Isabel Gräber🏙️ 2e Museion - Museum voor moderne en hedendaagse kunst - Bolzano
Architectenbureau: KSV Krüger Schuberth Vandreike
Museion is een opvallende kubus die het historische centrum van Bolzano verbindt met het nieuwere deel van de stad. De glazen gevels, die 's avonds dienst doen als multimediaprojectievlakken, zorgen voor transparantie en openheid. Ruime, flexibele tentoonstellingsruimtes binnenin en de brug over de Talfer als onderdeel van het totaalconcept creëren een sterke visuele verbinding tussen kunst, mensen en het stedelijke landschap.
Belangrijkste kenmerken:
- Transparante gevels & interactieve "mediagevel"
- Verbinding tussen twee buurten
- Flexibele & minimalistische tentoonstellingsruimtes
Museum of contemporary art
Verkehrsamt Bozen - Sergio Buono
By bike along Museion in Bozen
AST-VA BZ - Luca Guadagnini3e NOI Techpark - "Zwarte monoliet" - Bolzano
Architecten: Chapman Taylor + CL&AA (Claudio Lucchin & Architetti Associati)
Het NOI Techpark is gebouwd op het voormalige industriële terrein van Alumix en is nu een centrum voor technologische innovatie en duurzaam onderzoek. De architectuur van het project combineert de historische substantie van fabrieksgebouwen in de rationalistische stijl met een nieuwe, glanzende zwarte kubusvorm - de"Zwarte Monoliet" - en slaat zo symbolisch een brug tussen het verleden en de toekomst. Binnen bevinden zich laboratoria, kantoren en openbaar toegankelijke ruimtes die overspoeld worden met natuurlijk licht.
Belangrijkste kenmerken:
- Duurzame conversie van een industriële locatie
- Spannend contrast tussen historische & moderne architectuur
- Innovatiecentrum voor bedrijven & universiteit
The NOI Techpark in Bozen is an innovation hub that brings together companies, start-ups, researchers and students to develop sustainable technologies.
Fiorentino
NOI Techpark is a meeting point between science and economics, created to promote the growth of South Tyrol as a smart and green region.
ivo corra' fotografo
Exterior of the NOI Techpark in Bozen, built in 2017 on the site of the former Alumix factory.
NOI Techpark🌳 4. TreeHugger - VVV-kantoor - Brixen
Architectenbureau: MoDus Architecten (Sandy Attia & Matteo Scagnol)
De TreeHugger in Brixen is een mix van lichtpaviljoen en dynamische sculptuur en is gebouwd rond een eeuwenoude plataan. De gebogen vormen lijken de boom te omarmen en de structuur van het beton doet denken aan boomschors: het gebouw symboliseert de balans tussen menselijk ingrijpen en de natuurlijke omgeving en toont een respectvolle benadering van architectuur en natuur. De entree op de begane grond met glazen puien is licht, open en uitnodigend.
Belangrijkste kenmerken:
- Sculpturaal betonnen gebouw dat symbolisch een boom omarmt
- Organisch ontwerp geïnspireerd door de natuur
- Openbare architectuur als ecologisch en stedelijk statement
The Treehugger in Brixen envelops a large tree with fluid, luminous shapes made of wood and metal.
Oskar Da Riz
The building that houses the Tourist Office symbolises harmony between nature and architecture, inviting visitors to reflect on the connection between humans and the environment.
Oskar Da Riz www.dariz.com
Museum of modern and contemporary art in Bozen
Othmar Seehauser - Museion BozenStichting Architectuur Zuid-Tirol
De architectuurprijs Zuid-Tirol is een initiatief van de Stichting Architectuur Zuid-Tirol en wordt sinds 2011 elke vier jaar uitgereikt. De prijs erkent de kwaliteit en innovatiekracht van gebouwen die in Zuid-Tirol zijn gerealiseerd en die een vruchtbare dialoog creëren tussen het gebouw, de context en het omringende landschap. De prijs erkent architectuur die overtuigt op het gebied van ontwerp en ecologische normen en die een evenwicht creëert tussen esthetiek en duurzaamheid. Verantwoord bouwen betekent niet alleen zorgvuldig omgaan met hulpbronnen en het milieu, maar ook rekening houden met sociale aspecten.
Tot de winnaars van de laatste edities behoren het Messner Mountain Museum Corones van Zaha Hadid Architects, dat hierboven wordt gepresenteerd, het Hotel Bühelwirt van Pedevilla Architects als een eigentijdse herinterpretatie van de landelijke bouwtraditie en de gemeentelijke bibliotheek van Brixen van Carlana Mezzalira Pentimalli als een geslaagd voorbeeld van een uitnodigende en innovatieve openbare ruimte.
De architectuurprijs Zuid-Tirol wordt voor de 11e keer uitgereikt tijdens het Festival van de Architectuur in kasteel Maretsch in maart 2026. De jury bestaande uit Anna Popelka, Katharina Volgger en Matteo Motti zal de prijzen toekennen in de volgende categorieën : Openbaar | Wonen | Toerisme en Arbeid | Openbare ruimte, landschap en infrastructuur | Interieur | Bouwen in bestaande structuren | Jonge architectuur.
De architectonische ontwikkeling in Zuid-Tirol getuigt van de constante zoektocht naar harmonie tussen innovatie en traditie. De gebouwen die we hier presenteren domineren het landschap niet - ze benadrukken de essentie ervan door eigentijdse vormen te combineren met materialen die de taal van de plaats spreken. In het algemeen vullen hout, steen, glas en staal elkaar vaak aan in de moderne architectuur van Zuid-Tirol, waardoor een esthetiek ontstaat die de herinnering aan haar oorsprong bewaart en tegelijkertijd naar de toekomst kijkt.
